“Reflecteren is jezelf veel vragen stellen. Wat voelde ik? Hoe merkte ik dat het mij triggerde? Wat dacht ik? Wat deed ik? En waar heeft dat toe geleid? Schrijf dit na elk coachgesprek op en houd dit bij!” Aan het woord is Suzanne Schram, een doorgewinterde loopbaanspecialist met grote interesse in het gedrag van mensen en hun ontwikkeling. Suzanne is, naast haar rol als loopbaancoach bij onder andere Tilburg Universiteit en de TU Eindhoven, trainer bij ICM. Ze ontdekt dat de tips die ze haar cursisten geeft ook van toepassing zijn op haar eigen reflecteren. “Ik zie daar beginnende coaches worstelen met reflectieverslagen. En ik heb nu bij mezelf gemerkt dat je heel snel geneigd bent om het over de ander te hebben, terwijl het voor een groot deel over jezelf gaat.” 

Een mentor is heel waardevol

Ook als ervaren professional is het leerzaam om te sparren met iemand uit het werkveld. Daarom besluit Suzanne een mentor in de arm te nemen. Ze noemt het ‘heel waardevol’. “Voor mij is het óók goed om er eens even een mentor bij te trekken! Soms ook best wel confronterend. De mentor heeft mij veel verhelderende vragen gesteld. Waarvan ik dan dacht: oh ja, als je er zo naar kijkt. Wat doet dat dan mij? Waar raakt dat mij? Heb ik dat eerder gehad in een gesprek? En het is ook leuk om zelf gecoacht te worden”, lacht ze. “Je komt allerlei patronen van jezelf tegen. Daar was het héél inzichtgevend voor.”

Stok achter de deur

Je gaf aan dat je er in het begin wat tegenaan hikte. Hoe heb je dat aangepakt? “Op een gegeven moment ben ik begonnen met de dingen die ik relatief makkelijk kon doen: het doorlezen van het beroepsprofiel en toetsingskader, mijn cv dat al klaar was. Maar als het gaat om reflecteren, heb ik echt blokken van twee uur ingepland. Dat werkt voor mij als discipline: okay, ik heb hier nu deze twee uur voor bedacht, dus ik ga het ook gewoon doen! Ik merk dat het fijn is als je een stok achter de deur hebt.” 

“Ik heb blokken gemaakt: nu ga ik hier gefocust aan werken. Want als je het tussen de bedrijven door doet, kan je totaal geen meters maken.”

5 tips uit de praktijk

De stapsgewijze wegwijzer. De constructieve feedback van de mentor. De planning als stok achter de deur. Heeft Suzanne nog meer tips?   

1. Probeer op tijd te beginnen en houd de PE-punten meteen vanaf het begin bij. 
2. Zorg dat je intervisie gaat doen met collega’s. Dat heb je nodig voor je portfolio, maar het is ook gewoon goed. Ik heb dat lang uitgesteld, want ik heb het best wel druk altijd. Het geeft veel inzichten en het is fijn om te sparren met mede loopbaanprofessionals.
3. Dat je tijdens een coachtraject kan signaleren dat het een interessante casus kan zijn voor de certificering. Ontdekken en voelen wat er bij jou gebeurt en of je dat herkent uit eerdere gesprekken. Het klinkt als een open deur: zet alle zintuigen open wat het met jezelf doet. Niet zozeer: waar komt het vandaan, maar vooral wat wordt hier getriggerd? En wat doet dat met jou? 
4. Je moet ook de koppeling maken naar het beroepsprofiel om te zorgen dat het portfolio gerelateerd is aan het beroepsprofiel. Dus pak dit erbij!
5. Maak aantekeningen als je de e-learnings doorneemt. En gebruik ze voor je reflecties én je ontwikkelplan. 

Veel meer dan ‘van werk naar werk’ 

“Ik vind het sowieso goed dat het keurmerk er is”, benadrukt Suzanne, “en dat loopbaancoaching op de kaart wordt gezet. Want het wordt al heel snel gezien als: jij bepaalt wat anderen kunnen gaan doen voor werk. Uiteindelijk gaat het erom dat de coachee centraal staat en zélf bepaalt welke stappen hij neemt. Ik geef ook trainingen over werkgeluk, zelf aan het stuur, jezelf op 1 zetten in plaats van altijd zorgen voor de ander etc. Dat is állemaal loopbaancoaching en draagt bij aan het behoud van medewerkers. Ik vind het soms jammer dat de beeldvorming nog vaak is ‘oh ja, jij helpt mensen aan een andere baan’. Het is véél meer dan alleen ‘van werk naar werk’!”

Foto Suzanne: Martine van der Moolen